Do khác biệt về phong tục, văn hoá nên cách làm việc của người Nhật rất khác so với người Việt. Chính vì thế mà không ít người Việt gặp trường hợp khó xử, lúng túng khi bước chân vào các công ty Nhật.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn sự khác nhau về văn hoá và tác phong trong môi trường làm việc tại Nhật Bản.
Nhật Bản là cái nôi của rất nhiều công ty lớn, nổi tiếng hàng đầu thế giới và hàng trăm năm tuổi như Honda, Toyota, Mitsubishi…mỗi một công ty lại có những văn hoá và triết lý kinh doanh độc đáo.
Nói cách khác, khi bạn vào làm trong một công ty Nhật, bạn không chỉ làm quen với nội quy của công ty, mà còn phải làm quen và thích nghi với nét văn hoá của nơi đó.
Trong công ty Nhật Bản, người Nhật phân biệt khá rạch ròi về mối quan hệ Uchi và Soto. Uchi là những mối quan hệ đồng nhóm, đồng team, những người thường xuyên gặp gỡ và làm việc trực tiếp với nhau trong công việc. Còn Soto để chỉ các mối quan hệ bên ngoài, không thuộc về nhóm làm việc, như việc các mối quan hệ khác phòng ban được xem là Soto.
Ví dụ trên công ty, các đồng nghiệp sẽ luôn giữ thái độ làm việc nghiêm túc, đúng mực và cẩn trọng. Tuy nhiên bên ngoài công sở, khi đi nhậu hoặc trong những bữa tiệc, họ sẽ đối xử với nhau thân thiện và gần gũi hơn, không hể giữ kẽ hay khoảng cách như khi làm việc. Đấy chính là Ushi và Soto.
Chính vì vậy, điều này sẽ giúp họ làm việc chăm chỉ và hăng say hơn, hơn nữa là tạo được sự công bằng trong môi trường làm việc tại công ty Nhật Bản.
Trong văn hoá công sở tại Việt thì điều này không mấy được chú ý, nhưng với người Nhật, nó được xem là một nghi lễ gọi là Meishi kokan.
Một cuộc gặp tại Nhật Bản bắt đầu với việc trao cho nhau danh thiếp theo một cách rất trang trọng. Khi nhận danh thiếp, người ta sẽ cầm bằng cả hai tay, xem xét nội dung cẩn thận và sau đó đọc các thông tin được in trong tấm thiếp.
Tiếp đến, họ sẽ đặt vào trong một chiếc hộp đựng danh thiếp hoặc đặt lên bàn trước mặt họ để xem khi cần. Họ không bao giờ bỏ danh thiếp vào túi áo vì hành động đó được coi là thiếu tôn trọng.
Việc cúi đầu chào khi gặp mặt là nét văn hoá khá đặc biệt của người Nhật Bản. Ngay cả người Nhật cũng phải học và mất không ít thời gian ngay từ khi còn đi học để hiểu rõ các quy tắc cúi đầu chào sao cho chuẩn xác.
Giờ giấc với người Nhật cũng là một yếu tố quan trọng, vì họ rất lưu ý chuyện giờ giấc. Ngay như các phương tiện công cộng hoặc tàu điện ngầm của Nhật hầu như không bao giờ sai lệch, thậm chí chỉ bị trễ 7s trong cả 1 năm.
Người Nhật rất xem trọng tính tập thể, họ luôn đề cao nó, trong khi người Việt thì lại chú trọng tính cá nhân hơn người Nhật.
Chuẩn mực trong môi trường làm việc tại Nhật đó là bạn phải biết đặt trách nhiệm với công ty lên cao hơn so với tình cảm. Điều đó cũng tạo một sức ép vô hình khiến mỗi cá nhân phải xác định được bổn phận của mình nếu muốn có chỗ đứng trong tổ chức.
Trong công việc, người Nhật có sự chú trọng cao vào deadline và luôn cố gắng hoàn thành trước thời hạn.
Bên cạnh đó, người Nhật luôn tâm niệm rằng phải tôn trọng cấp trên và đồng nghiệp. Điều đó được khắc sâu đến nỗi ở nhiều công ty, có một luật bất thành văn là “cấp trên luôn đúng”. Điều này có hơi hà khắc và cứng nhắc, nhưng với văn hoá Nhật, chuyện tranh luận hoặc phản bác lại cấp trên là điều rất hiếm.
Người Nhật thường luôn tránh nói năng thẳng thắn, mà lại rất hay nói lòng vòng trong công việc.
Nguyên nhân có lẽ bắt nguồn từ việc họ quan niệm rằng nói vòng thì sẽ tránh mất lòng trong công việc, tuy nhiên đôi khi nó cũng khiến cho gây ra hiện tượng tâm lý cả nể, không dám nói thẳng những mặt chưa tốt để tìm ra giải pháp khắc phục.
Điều này thể hiện trên những phương diện:
– Mọi thành viên gắn kết với nhau trên tinh thần chia sẻ trách nhiệm hơn là bởi hệ thống quyền lực, tổ chức như một con thuyền vận mệnh, một mái nhà chung, anh làm được gì cho tổ chức quan trọng hơn anh là ai.
– Sự nghiệp và lộ trình công danh của mỗi nhân viên gắn với các chặng đường thành công của doanh nghiệp.
– Mọi người sống vì doanh nghiệp, nghĩ về doanh nghiệp, vui buồn với thăng trầm của doanh nghiệp, triết lí kinh doanh được hình thành luôn trên cơ sở đề cao ý nghĩa cộng đồng và phù hợp với các chuẩn mực xã hội, hướng tới những giá trị mà xã hội tôn vinh.
– Đã có thời người ta hỏi nhau làm ở đâu hơn là hỏi gia đình nhƣ thế nào. Sự dìu dắt của lớp trước đối với lớp sau, sự gương mẫu của những người lãnh đạo làm cho tinh thần cộng đồng ấy càng bền chặt. Trong nhiều chục năm chế độ tuyển dụng chung thân suốt đời và thăng tiến nội bộ đã làm sâu sắc thêm điều này.
Sự coi trọng hình thức được xem là một đặc điểm thể hiện văn hóa Nhật Bản. Chú ý đến hình thức bên ngoài là phép lịch sự thể hiện việc giữ gìn phẩm chất con người, nhất là trong môi trường kinh doanh.
Trang phục đi làm phải phù hợp với hoàn cảnh, gọn gàng, sạch sẽ, những yếu tố đó sẽ ảnh hưởng quan trọng đến uy tín của cá nhân và của công ty. Trong việc giáo dục, đào tạo nhân viên, công ty Nhật còn chú ý đến việc hướng dẫn chi tiết từ trang phục đến đầu tóc, móng tay v.v..
Phương châm của người Nhật là xuất phát từ hình thức, có nghĩa là bắt đầu từ việc hoàn thiện hình thức, sau đó tiếp tục cụ thể hóa dần nội dung.
Các doanh nghiệp Nhật Bản áp dụng phương pháp “công việc làm trọn đời” để nâng cao hiệu quả công việc. Công việc làm trọn đời không chỉ giúp làm tăng năng suất công việc, khả năng cống hiến mà còn giúp công tác nhân sự của doanh nghiệp bình ổn. Khi đó doanh nghiệp sẽ được sở hữu những nhân viên giàu kinh nghiệm, khi đó, hiệu suất và chất lượng công việc sẽ ngày càng tăng lên.
Bên cạnh đó, các công nhân Nhật Bản thường thích làm một công việc suốt đời, ít muốn thay đổi công ty hơn so với các nhân viên nước khác.
11. Văn hoá tặng quà
Nhiều người từ phương Tây tới Nhật Bản đều gặp phải khó khăn trong việc tặng quà cho người khác, vì nó rất khác so với việc tặng quà như của người phương Tây.Người Nhật thường luôn tránh nói năng thẳng thắn, mà lại rất hay nói lòng vòng trong công việc.
Nguyên nhân có lẽ bắt nguồn từ việc họ quan niệm rằng nói vòng thì sẽ tránh mất lòng trong công việc, tuy nhiên đôi khi nó cũng khiến cho gây ra hiện tượng tâm lý cả nể, không dám nói thẳng những mặt chưa tốt để tìm ra giải pháp khắc phục.
Tặng quà là một yếu tố quan trọng trong kinh doanh ở Nhật Bản. Vào rất nhiều dịp trong năm hoặc thỉnh thoảng, người ta cũng hay tặng quà cho nhau, nhất là tại các doanh nghiệp Nhật Bản.
Ở Nhật Bản, tặng quà là một nghệ thuật, thể hiện tình bạn, sự kính trọng và thái độ ngưỡng mộ. Nghi thức tặng quà, món quà, số đếm của chúng, cách trang trí… đều được người Nhật hết sức lưu ý khi tặng quà cho nhau.
Người Nhật quan niệm rằng: Bất cứ ai trên đời đều tồn tại cả mặt tốt và mặt xấu. Nhiều khi có những phẩm chất tốt của con người nhưng đang tiềm ẩn, hoặc do một số rào cản mà chưa thể bộc lộ ra.
Chính vì thế, nhiều công ty Nhật chú trọng vào việc tạo điều kiện, xây dựng một môi trường làm việc thuận lợi và thúc đẩy đào tạo để giúp mỗi cá nhân có thể khai phá, phát huy được mặt tích cực của bản thân. Đồng thời có nội quy nghiêm khắc, rõ ràng để hạn chế những mặt tiêu cực.
Các doanh nghiệp Nhật Bản đều coi con người là tài nguyên quý giá nhất, nguồn động lực quan trọng nhất làm nên giá trị gia tăng và phát triển bền vững của doanh nghiệp.
7. TỔNG KẾT
Văn hoá làm việc của mỗi nước là khác hẳn nhau, và đều có ưu nhược điểm nhất định. Việc chúng ta thấu hiểu văn hoá làm việc của người Nhật, không phải là vì chúng ta đề cao văn hoá của người Nhật, mà là để có cách ứng xử và thích nghi khéo léo khi làm trong doanh nghiệp Nhật.
“Nhập gia tuỳ tục”, một khi bạn hoà hợp với môi trường văn hoá nơi bạn làm việc, thì đấy là lúc bạn có thể phát huy được tối đa năng lực bản thân và xử lý công việc một cách suôn sẻ.
(ST)
You need to login in order to like this post: click here
YOU MIGHT ALSO LIKE
SUBSCRIBE TO OUR NEWSLETTER
