Trong những năm đầu đi làm, rất nhiều lập trình viên (trong đó có mình) thường tự đánh giá bản thân qua những câu như:
“Mình code nhanh”
“Task này mình làm trong nửa ngày”
“Bug này mình fix trong 5 phút”
Nhưng càng làm lâu, mình càng nhận ra:
Code nhanh không đồng nghĩa với làm việc hiệu quả.
Một đoạn code viết nhanh nhưng:
Khó đọc
Khó bảo trì
Dễ phát sinh bug
thì sớm muộn cũng khiến chính team (hoặc chính bạn) phải trả giá.
Khác biệt lớn nhất giữa dev junior và dev senior không nằm ở cú pháp, mà nằm ở cách họ tiếp cận vấn đề.
Dev giỏi thường hỏi:
“Vấn đề cốt lõi ở đây là gì?”
“Tại sao feature này lại cần?”
“Nếu làm theo cách này, 6 tháng sau có đau đầu không?”
Trong khi đó, dev chỉ tập trung code thường hỏi:
“Yêu cầu là gì để mình code cho xong?”
👉 Viết code chỉ là phương tiện, giải quyết vấn đề mới là mục tiêu.
Nhiều người nghĩ giải quyết vấn đề là:
App lỗi → sửa cho chạy lại → xong.
Thực tế, giải quyết vấn đề tốt bao gồm:
Tìm root cause, không chỉ xử lý triệu chứng
Đánh giá tác động dài hạn
Cân nhắc giữa tối ưu – thời gian – chi phí
Chọn giải pháp phù hợp với bối cảnh, không phải giải pháp “nghe cho sang”
Một dev giỏi đôi khi viết ít code hơn, nhưng sản phẩm lại ổn định hơn rất nhiều.
Trong thời AI:
Code mẫu có thể sinh ra trong vài giây
Boilerplate gần như không còn là lợi thế
Syntax error, bug đơn giản được AI xử lý rất tốt
Những gì AI chưa làm tốt:
Hiểu bối cảnh dự án
Hiểu người dùng
Hiểu trade-off kỹ thuật
Chịu trách nhiệm cho quyết định
👉 Vì vậy, giá trị của dev đang dần dịch chuyển từ “người viết code” sang “người ra quyết định kỹ thuật”.
Trước khi mở IDE, hãy dành thời gian:
Vẽ flow
Ghi ra các khả năng
Nghĩ về edge case
10 phút suy nghĩ có thể tiết kiệm hàng giờ refactor sau này.
“Nếu user làm A thì chuyện gì xảy ra?”
“Giải pháp này có scale được không?”
“Còn cách nào đơn giản hơn không?”
Câu hỏi tốt thường quan trọng hơn câu trả lời nhanh.
Sau mỗi feature, hãy tự hỏi:
Nếu người khác đọc code này, họ có hiểu không?
3 tháng nữa mình quay lại, mình có chửi chính mình không? 😅
Bug production là “giáo viên khó tính nhất”.
Đừng chỉ fix rồi quên – hãy:
Ghi lại nguyên nhân
Học từ sai lầm
Điều chỉnh cách làm
Code nhanh giúp bạn nổi bật lúc đầu.
Nhưng tư duy giải quyết vấn đề mới giúp bạn:
Được tin tưởng
Được giao việc quan trọng
Và thăng tiến bền vững
Trong dài hạn,
người nghĩ tốt sẽ đi xa hơn người gõ nhanh.
Nếu bạn muốn, mình có thể viết tiếp các blog kiểu:
“Tư duy senior developer hình thành như thế nào?”
“Từ coder sang problem solver: bước chuyển khó nhất”
“Những sai lầm mình ước biết sớm hơn khi làm dev”
You need to login in order to like this post: click here
YOU MIGHT ALSO LIKE
SUBSCRIBE TO OUR NEWSLETTER
