Làm sao để tester thích nghi với kỷ nguyên codeless & autonomous QA?

Nov 28, 2025

Sự chuyển đổi không phải là điều để sợ hãi — đó là cơ hội để tái định hình vai trò tester trong tương lai.

Table of Contents

1. Kỷ nguyên Codeless & Autonomous QA là gì?

Trong vài năm gần đây, thị trường QA chứng kiến sự xuất hiện mạnh mẽ của các công cụ:

Codeless Automation: Test tự động không cần viết code (Katalon, Testim, Mabl, Leapwork…)
Autonomous QA: Hệ thống tự tạo test case, tự chạy test, tự phân tích kết quả và đề xuất fix dựa trên AI.

Điểm chung của hai xu hướng này:
➡️ Automation Testing ngày càng dễ tiếp cận
➡️ AI đảm nhận phần “kỹ thuật nặng”
➡️ Vai trò của tester dịch chuyển mạnh sang tư duy – phân tích – chiến lược

Điều này không có nghĩa tester bị thay thế; mà là tester phải thay đổi để phù hợp với “level mới” trong nghề.

2. Tester sẽ làm gì trong thời đại mới?

Ngay cả khi AI có thể tự tạo và tự chạy test, vẫn có những công việc AI KHÔNG làm tốt như con người:

🔍 2.1. Định nghĩa chất lượng dựa trên bối cảnh

Chất lượng không chỉ là “pass/fail”, mà còn là:

tính hữu dụng
trải nghiệm
logic nghiệp vụ
tính nhất quán
rủi ro kinh doanh

AI không hiểu được hết bối cảnh của sản phẩm → Tester là người giữ vai trò định hướng chất lượng.

🧭 2.2. Ra quyết định và kiểm thử theo rủi ro

“Kiểm thử cái gì trước?”
“Cái nào quan trọng nhất với user?”
“Điểm nào có khả năng lỗi cao nhất?”

AI chỉ hỗ trợ, nhưng con người mới xác định được mức độ ưu tiên thực tế.

🧪 2.3. Exploratory Testing – thứ AI khó làm

AI giỏi lặp lại, nhưng:

kiểm thử theo trực giác,
kiểm thử theo góc nhìn khách hàng,
kiểm thử sáng tạo, phá cách,

→ đây vẫn là đất diễn của tester.

3. Những kỹ năng tester cần để thích nghi

Dưới đây là bộ kỹ năng giúp tester “sống khỏe” trong kỷ nguyên codeless & autonomous QA.

3.1. Tư duy phân tích & tư duy phản biện

AI giỏi tạo output, nhưng không giỏi đánh giá output.
Tester cần:

phân tích vấn đề,
xác định lỗ hổng trong luồng nghiệp vụ,
đánh giá rủi ro,
đặt câu hỏi “tại sao”, “nếu… thì sao”.

AI tạo test, còn tester đánh giá giá trị của test.

3.2. Kỹ năng thiết kế test ở mức logic (model-based thinking)

Không cần viết code, nhưng tester phải:

hiểu luồng nghiệp vụ
lập bản đồ test flow
tối ưu test coverage
xây dựng test model theo state, rule, decision

AI cần input đúng để tự động hóa — đó là nhiệm vụ của tester.

3.3. Làm chủ công cụ codeless và nền tảng AI

Không cần code phức tạp, nhưng cần:

biết cách tạo test trên nền tảng codeless
hiểu input/output của tool
biết cách đọc log, phân tích root cause
dùng AI để tăng năng suất (generate test, phân tích log, gợi ý fix…)

AI là trợ thủ → tester phải biết cách chỉ huy trợ thủ.

3.4. Kỹ năng phân tích dữ liệu

Nhiều nền tảng Autonomous QA trả về:

heatmap lỗi
thống kê test
phân tích hành vi user
tỷ lệ rủi ro

Tester cần biết đọc – hiểu – diễn giải dữ liệu để đưa ra quyết định test thông minh hơn.

3.5. Tư duy sản phẩm (Product Mindset)

Xã hội cần tester:

hiểu user
hiểu mục tiêu kinh doanh
đánh giá trải nghiệm
đưa ra đề xuất cải tiến

Đây là thứ AI không thể thay thế.

4. Những bước thực tế để bắt đầu ngay hôm nay

Bước 1 – Học sử dụng 1–2 công cụ codeless

Ví dụ: Katalon, Testim, Mabl, Appium Studio.
Không cần giỏi 100%, chỉ cần biết cách làm các thao tác cơ bản.

Bước 2 – Tập trung vào tư duy kiểm thử

Rèn luyện:

Critical Thinking
Risk-based testing
Exploratory Testing
Test heuristic

Bước 3 – Sử dụng AI như trợ lý cá nhân

Thử dùng AI để:

generate test case
viết script
phân tích log
gợi ý test data
tóm tắt lỗi

Nhưng luôn kiểm tra lại kết quả.

Bước 4 – Mở rộng sang kỹ năng sản phẩm

Đọc UX, UI, phân tích hành vi user, design thinking.

Bước 5 – Xây dựng mindset “AI-first Tester”

Không cố làm mọi thứ thủ công.
Luôn nghĩ:
➡️ “Cái này có thể tự động hóa được không?”
➡️ “Nếu dùng AI thì nhanh hơn bao nhiêu?”

5. Kết luận: Tester không biến mất – tester tiến hóa

Codeless & Autonomous QA không phải là mối đe dọa.
Nó chỉ thay đổi cách tester làm việc, không thay đổi vai trò cốt lõi của tester:
✔ đảm bảo chất lượng
✔ bảo vệ người dùng
✔ nhìn thấy những rủi ro mà AI không thấy
✔ đưa ra quyết định bằng tư duy, trải nghiệm và bối cảnh

AI làm nhanh → Tester làm đúng.
AI tự động → Tester tư duy.
AI hỗ trợ → Tester dẫn dắt.

Đó là cách tester tồn tại — và tỏa sáng — trong kỷ nguyên mới.

You need to login in order to like this post: click here