NGƯỜI TA KHÔNG ĐÁNH GIÁ BẠN QUA KĨ NĂNG, MÀ ĐÁNH GIÁ THEO THÀNH TỰU

Mấy hôm nay, trong 1 lần ngồi lai rai nhậu nhẹt, chém gió với mấy ông bạn, tụi mình có bàn đến một chủ đề khá vui:

Làm sao biết đánh giá được trình độ của một ông developer? Làm sao biết ổng giỏi hay thành công?

Các anh em mỗi người nói 1 kiểu:

• Lương cao, title khủng (Manager, Director) là dev thành công
• Vào được các công ty lớn, đầu vào khó (như Google, Netflix, Facebook..) là dev giỏi
• Xây dựng được 1 hệ thống lớn, 1 product xịn … là dev giỏi
• Có tiếng nói, được nhiều anh em trong ngành biết và nể… là dev thành công

Hmm, nghĩ lại thì cũng thấy có phần đúng. Mà lạ nhỉ, không ông nào bảo dev giỏi là phải code giỏi, phải giỏi toán, phải thuật toán giỏi cả…

Nghe nói mấy cái đấy quan trọng lắm cơ mà! Tại sao lạ vậy nhỉ? Các bạn đọc bài này sẽ rõ nhé.

Trường học hay trường đời, cũng đều nhìn điểm mà đánh giá

Thời còn học trong trường, các thầy sẽ đánh giá khả năng của học sinh dựa trên bài tập, dựa trên điểm số. Khi đi làm, không còn chấm điểm, người ta sẽ đánh giá bạn dựa theo những gì mà bạn show ra.

Ngẫm lại, bạn sẽ thấy, những thứ như: Code nhanh, code giỏi, giỏi toán, giỏi thuật toán, … tất cả đều là khả năng của chính bạn.

Còn những thứ như: lương cao, title khủng, làm dev công ty lớn, xây dựng hệ thống bự,… là thành tựu mà bạn đạt được, dựa trên kĩ năng sẵn có của mình.

Kĩ năng của bạn giỏi hay dở tới đâu, chỉ có mình bạn biết. Nhưng thành tựu bạn đạt được thì người ngoài ai cũng nhìn thấy! Do vậy, người ta chỉ đánh giá bạn giỏi hay không, bạn thành công hay không, dựa trên những thành tựu bạn làm ra.

Tự tạo ra thành tựu cho mình

Vì lý do đó, mình thường hay khuyên các bạn không nên viết vào CV những câu như: Thành thạo C, C++; hoặc master ngôn ngữ/framework A, B, C….

Những điều này thực sự … rất khó chứng minh. Chẳng phải bạn nói mình thành thạo JavaScript thì người tuyển dụng sẽ tin ngay được, mà họ sẽ bắt bạn làm test, phỏng vấn… để chứng minh điều đó.

Thay vào đó, hãy show ra những thành tựu mà bạn đạt được, làm được dựa trên những kĩ năng mình có. Những thứ này dễ show hơn và cũng dễ xác nhận hơn:

• Đạt chứng chỉ YYY cho ngôn ngữ/ công nghệ nào đó
• Build những module nào quan trọng trong hệ thống, bằng ngôn ngữ XXX
• Thuật toán trâu nên account đạt top 1000 trên hacker*nk hay topcod*r hay gì đấy

Lúc cần performance review, đòi tăng lương cũng vậy. Thay vì nói em giỏi, em có khả năng làm cái này cái nọ; hãy cho sếp/manager thấy những thành tựu các bạn đã đạt được trong thời gian qua:

• Build được module X, Y, Z mang lại XX% lợi nhuận cho công ty
• Review code, tạo CI/CD Pipeline giúp tiết kiệm XX% thời gian của các ông dev
• Phỏng vấn, onboarding, mentoring 2,3 bạn, giúp mở rộng team v…v

Nhớ nhé! Thay vì nói những cái chung chung như khả năng, hãy tập trung vào thành tựu, những thứ dễ nhìn, dễ thấy, dễ kiểm chứng.

Đừng buồn hay bực vì mình … có tài mà không gặp thời

Mình cũng từng gặp nhiều bạn nghĩ rằng mình… có tài mà không gặp thời:

• Em giỏi thuật toán hơn thằng H, thằng K, nhưng tụi nó mới ra trường lại có lương cao hơn em
• Em code nhanh code giỏi hơn thằng B, thằng M, nhưng sếp lại thích tụi nó hơn, tụi nó mau lên chức hơn
• Anh code và thiết kế hệ thống rất trâu, nhưng sau 4, 5 năm anh vẫn làm dev, còn bọn bạn anh đã lên Manager, lên Director.

Như mình đã nói, thành tựu thường đi cùng với khả năng. Phải có khả năng cao thì mới có thành tựu xuất sắc được.

Tuy nhiên, điều này không hẳn lúc nào cũng đúng! Các cụ có câu là “Quân tử thất thời, tiểu nhân đắc chí”. Người giỏi cũng có lúc gặp xui nên thất bại, kẻ bất tài đôi khi nhờ may mắn nên thành công.

Do vậy, nếu bạn nghĩ mình có tài thật, nhưng vẫn chưa có thành tựu thật thì cũng đừng buồn:

• Có thể là bạn gặp xui, còn những đứa kia do may mắn, biết chớp thời cơ nên nó thành công hơn thôi
• Hoặc là do thật sự … trình độ bạn không có, nên không nhìn ra được lý do tại sao người ta thành công thôi
  • Ví dụ thằng H, thằng K lương cao vì nó có kinh nghiệm, nó đi thực tập lâu hơn.
  • Hoặc thằng B, thằng M code chậm nhưng ít bug, viết test và document kĩ càng hơn chẳng hạn

Tạm kết

Đấy, đến đây thì bài viết cũng dài rồi. Túm cái váy lại, người đời sẽ không đánh giá bạn qua khả năng, mà chỉ đánh giá bạn qua thành tựu, qua những điều bạn đã đạt được.

Do vậy, đừng đi gato hay so đo trình độ với đồng nghiệp:  Tao code giỏi hơn, tao học nhanh hơn, trym tao dài hơn… mà hãy tạo ra thành tựu, tạo ra sản phẩm cho tụi nó nể nhé!

Nguồn: ToiDiCodeDao.com

You need to login in order to like this post: click here